Wat zijn droge ogen? 

Droge ogen ontstaan wanneer de traanklieren onvoldoende traanvocht produceren, of wanneer de samenstelling van de tranen niet optimaal is, waardoor ze te snel verdampen. Dit veroorzaakt een oncomfortabel, soms pijnlijk gevoel, met klachten zoals prikkende, branderige of vermoeide ogen.

 

Verschillende factoren kunnen de klachten verergeren, zoals:

• verblijf in een vliegtuig of ruimte met airconditioning,

• wind tijdens het fietsen,

• langdurig schermgebruik.

​

Gelukkig zijn er diverse behandelingen mogelijk om de symptomen te verlichten, zoals kunsttranen, meibomiuskliermassage, traanwegplugjes en levensstijlaanpassingen. De effectiviteit verschilt echter per persoon.

​

SYMPTOMEN

Droge ogen zijn vaak een chronisch probleem, waarbij de klachten in ernst kunnen wisselen.

Typische symptomen zijn:

• • Prikkend of branderig gevoel

  • Zanderig of schurend gevoel

  • Wazig zicht

  • Gevoeligheid voor licht

  • Rode of vermoeide ogen

  • Slijmvorming

  • Moeilijkheden met het dragen van contactlenzen

  • Tranende ogen – paradoxaal genoeg produceert het oog soms meer tranen om de droogte te compenseren, maar deze tranen zijn vaak van slechte kwaliteit en worden onvoldoende afgevoerd

​

RISICOFACTOREN

• Leeftijd: de traanproductie neemt af naarmate men ouder wordt, vooral boven de 50.

• Geslacht: vrouwen lopen meer risico, zeker bij hormonale veranderingen (zwangerschap, menopauze, anticonceptie).

• Voeding: een tekort aan vitamine A (bv. wortelen, broccoli) of omega-3 vetzuren (bv. vette vis, walnoten, plantaardige olie) kan bijdragen.

• Contactlenzen: dragen van lenzen verhoogt het risico op droge ogen.

 

COMPLICATIES

• Ooginfecties: een verstoorde traanfilm vermindert de natuurlijke afweer van het oog.

• Beschadiging van het hoornvlies: onbehandelde droge ogen kunnen leiden tot kleine letsels aan het hoornvlies (corneale erosies), die bij aanhoudende irritatie littekens kunnen vormen en het zicht blijvend kunnen aantasten.

 

DIAGNOSE

Een juiste diagnose begint met een grondig oogonderzoek en een analyse van uw medische voorgeschiedenis en medicatiegebruik.

 

Aanvullende testen kunnen omvatten:

• Schirmer-test: om de hoeveelheid traanproductie te meten via een papieren strip onder het ooglid.

• Kleuring van het traanvocht: met een kleurstof wordt nagegaan of de lipidelaag van de traanfilm intact is en of er schade aan het hoornvliesepitheel zichtbaar is. Dit helpt zowel bij de diagnose als het bepalen van de juiste behandeling.

​

MOGELIJKE OORZAKEN

Droge ogen kunnen verschillende oorzaken hebben. Vaak ligt het probleem bij de samenstelling of hoeveelheid van het traanvocht, of bij een verhoogde verdamping. Een nauwkeurige diagnose helpt om de juiste behandeling te kiezen.

​

1. Verstoorde samenstelling van het traanvocht

De traanfilm bestaat uit drie lagen:

• een olielaag (tegen verdamping),

• een waterlaag (voor bevochtiging),

• en een slijmlaag (voor hechting aan het oogoppervlak).

Een probleem in één van deze lagen kan leiden tot onstabiele traanfilm en droge ogen. Met gericht onderzoek kunnen we bepalen welke component verstoord is.

​​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

2. Onvoldoende traanproductie door de traanklier

Deze vorm van droge ogen heet keratoconjunctivitis sicca en komt onder meer voor bij:

• Leeftijdsgebonden achteruitgang

• Auto-immuunaandoeningen zoals diabetes, reumatoïde artritis, het syndroom van Sjögren of schildklierstoornissen

• Medicatiegebruik: bv. bloeddrukverlagers, antihistaminica, hormoontherapie, antidepressiva, acnemedicatie, anticonceptie

• Refractieve laserbehandelingen

• Schade aan de traanklier door ontsteking of bestraling​

​

3. Verminderde olieproductie door de meibomkliertjes

De meibomkliertjes, gelegen in de oogleden, zorgen voor de aanmaak van de olielaag van de traanfilm. Deze laag voorkomt dat de tranen te snel verdampen. Bij verstopping of disfunctie van deze kliertjes (meibomian gland dysfunction) wordt er te weinig olie geproduceerd, wat leidt tot snellere verdamping en irritatie.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

​

 

4. Verhoogde traanverdamping

Soms is er voldoende traanproductie, maar verdampen de tranen te snel, bijvoorbeeld door:

• Blootstelling aan wind, rook of droge lucht

• Ooglidproblemen (zoals onvolledig sluiten of ontsteking)

• Verminderd knipperen, vaak bij langdurige concentratie tijdens computerwerk, lezen of autorijden